Ziek zijn en vakantie.
Hoe gaat u als werkgever om met een zieke werknemer die met vakantie wil? En wat als een werknemer tijdens zijn vakantie ziek wordt? Heel vaak een onderwerp waar we het antwoord niet altijd goed op weten te geven.
Toch zijn de spelregels best overzichtelijk.
De wet bepaalt dat een werknemer jaarlijks minimaal vier keer de overeengekomen arbeidsduur per week aan vakantie opbouwt; de wettelijke vakantiedagen. Alle vakantie-aanspraken boven de wettelijke vakantiedagen zijn bovenwettelijke vakantiedagen.
Opbouw van vakantiedagen
Een arbeidsongeschikte werknemer bouwt in principe op dezelfde manier vakantiedagen op, ook als hij vanwege ziekte niet of minder werkt. De wet regelt namelijk dat de opbouw van vakantiedagen afhankelijk is van de loonaanspraak.
Zolang een zieke werknemer aanspraak heeft op loon, bouwt hij dus vakantiedagen op. Dit is vanwege de verschillende doelen van vakantie (uitrusten) en het ziekteverlof (herstellen van ziekte). Voor de bovenwettelijke vakantiedagen kunnen bij schriftelijke (arbeids)-overeenkomst of cao afwijkende afspraken worden gemaakt.
Werknemers die tijdens ziekte geen recht op loon hebben omdat zij hun re-integratieverplichtingen niet hebben nageleefd, bouwen gedurende deze periode geen vakantierechten op.
Vakantie opnemen tijdens ziekte
Een werknemer mag tijdens ziekte in principe gewoon vakantie opnemen. Tijdens deze vakantie heeft hij geen re-integratieverplichtingen. Wel doet u er goed aan om de bedrijfsarts te vragen of er medische bezwaren zijn tegen de vakantieopname vóór u de vakantieaanvraag beoordeelt. Want vakantie mag de reïntegratie niet belemmeren.
Ziekteverlof gaat voor vakantieverlof
Het kan ook voorkomen dat een arbeidsgeschikte werknemer een vakantie aanvraagt en voor of tijdens die (vastgestelde) vakantie ziek wordt en zich ziek meldt. De hoofdregel luidt dat de dagen waarop een werknemer ziek is, niet als vakantie mogen gelden. Ziekteverlof gaat dus vóór vakantieverlof, ongeacht of de werknemer bij aanvang van de vastgestelde vakantie al ziek is of pas tijdens die vakantie ziek wordt.
Er geld een belangrijke uitzondering op deze hoofdregel. Die geldt uitsluitend voor de bovenwettelijke vakantiedagen die dat jaar zijn opgebouwd. Voor die dagen geldt dat in een (arbeids)overeenkomst of cao kan worden opgenomen dat de werknemer deze bovenwettelijke vakantiedagen gebruikt als hij ziek wordt vóór of tijdens een vastgestelde vakantie.
Loondoorbetaling tijdens vakantie
Het is niet ongebruikelijk dat een werknemer die ziek is (na enige tijd) wordt gekort op zijn loon op grond van zijn arbeidsovereenkomst of afspraken daarover in een cao. Maar op welk salaris heeft een arbeidsongeschikte werknemer recht als hij op vakantie gaat? Het Europese Hof van Justitie heeft bepaald dat een zieke werknemer gedurende de opname van zijn vakantiedagen recht heeft op 100% van het loon, ook als hij tijdens zijn ziekte minder loon doorbetaald krijgt.
Vakantiedagen vervallen niet zomaar
Wettelijke vakantiedagen vervallen in principe zes maanden na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Dit betekent dat in 2022 opgebouwde vakantiedagen vervallen per 1 juli 2023. Het doel van deze korte vervaltermijn is om werknemers te stimuleren de vakantiedagen zo veel mogelijk op te nemen in het jaar van opbouw, zodat ze ook echt van de herstelfunctie van vakantie gebruikmaken.
De vakantiedagen mogen pas vervallen als u de werknemer schriftelijk informeert dat hij de niet-opgenomen vakantiedagen zal verliezen. Deze vervaltermijn geldt ook voor zieke werknemers, tenzij zij redelijkerwijs niet in staat zijn de vakantiedagen op te nemen. Dit kan het geval zijn bij een arbeidsongeschikte werknemer zonder re-integratiemogelijkheden.
Als een werknemer niet in staat is geweest om zijn wettelijke vakantiedagen op te nemen, verjaren deze in beginsel pas vijf jaar na het jaar van opbouw, net als bovenwettelijke vakantiedagen.