Wij zijn ervan overtuigd: Nederland heeft in de basis misschien een van de beste sociale stelsels ter wereld als het gaat om verzuim en arbeidsongeschiktheid. Ingewikkeld? Zeker. Maar niet zó ingewikkeld dat het radicaal op de schop moet. Natuurlijk zijn er verbeteringen nodig (niet alleen in uitvoerbaarheid), zoals verdere uitbreiding van de reikwijdte van de no-riskpolis. Kijk ook naar een belangrijk knelpunt voor het MKB: vervanging eerder mogen inzetten. En het blijft een beetje gek dat hogere inkomens vrij snel 80-100 worden maar wel (goede) resterende inzetbaarheid hebben. Allemaal punten die in diverse plannen al eerder voorbij zijn gekomen.
Elke werknemer krijgt in Nederland een (meer dan) faire tijd om bij ziekte een nieuwe richting te vinden. Inclusief relatieve inkomensrust tijdens LGU. Twee jaar verbonden blijven aan de werkgever geeft in de praktijk de meeste kans op duurzaam herstel. Die tijd doet ertoe.
Wat we vaak zien, is dat werknemers logischerwijs erg vasthouden aan de mogelijkheden bij de huidige werkgever, maar ondertussen weinig zicht hebben op de tijdslijnen in het systeem. Goede communicatie is daarom essentieel. Week 42, de UWV-melding, is hét moment om werknemers bewust te maken van hun positie. Neem hen dan direct actief mee.
Want dat helpt. Inzicht geeft richting en vergroot eigen regie.
Onze beroepsgroep kan leren van het pensioendomein. Daar is communicatie met werknemers inmiddels standaard. Ook voor het WIA Instituut.
Dan de WGA-hiaatverzekering. Al vaker door ons benoemd, maar herhaling helpt: maak de kale variant van deze verzekering verplicht. Het is een activerende oplossing die zekerheid biedt aan werkgever én werknemer. En het versterkt het stelsel. Tegelijk houd je de kritiek van Europa (ILO121) op afstand. En je brengt UWV en ‘de markt’ conceptueel veel dichter bij elkaar. Winst!
En ja, het ‘IVA-probleem’ verdient serieuze aandacht. Het systeem loopt vast, mede doordat het aantrekkelijk is om de rekening bij de overheid (technisch: Aof, gefinancierd door WG’s) te leggen. Terwijl rust voor duurzaam zieke werknemers natuurlijk wél belangrijk is.
Dat kan en moet anders. Het voorstel om na vijf jaar automatisch een duurzame kwalificatie toe te kennen is niet gek. Net als het direct aanmerken van bepaalde ziektebeelden als duurzaam. Ja, dat vraagt keuzes. Die roepen discussie op. En vraagt periodiek herijking. En het idee de uitkering voor volledig arbeidsongeschikten (IVA en WGA 80-100) gelijk te zetten is verdedigbaar. Met overall een belangrijke voorwaarde: de marktwerking ‘waar als werkgever risico dragen’ aantrekkelijker maken.
Het systeem kraakt. En dat zet het hele stelsel onder druk.
Zonde. Want de basis is krachtig.